هدف نهایی از ایجاد هر نوع کسب و کار، رسیدن به سود و بهرهی مالی است. بنابراین لازم است که صاحبان مشاغل برای مدیریت بخش مالی کسب و کار خود از یک برنامهی صحیح پیروی کنند. عدم توجه به این مقوله میتواند عواقب ناگواری چون عدم سوددهی، ایجاد ضرر و زیان، مواجهه با مشکلات قانونی و حتی ورشکستگی را به بار آورد. برای جلوگیری از وقوع این حالات، باید بخش مالی کسب و کار، مدیریت شده و به طور مداوم تحت نظر حسابدار و حسابرس باشد. بدین ترتیب در راستای افزایش سوددهی حرکت میکند. واژههای حسابدار و امور حسابداری برای اکثر ما آشنا به نظر میرسد. در واقع میدانیم حسابدار به شخصی گفته میشود که اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل کرده، اسناد و گزارشات مالی را ثبت میکند و در نهایت با توجه به اطلاعاتی که در اختیار دارد، میتواند توصیههایی استراتژیک و اثربخش به مدیران ارائه کند. همچنین به فرآیند مذکور (یعنی آنچه که حسابدار انجام میدهد) امور حسابداری گفته میشود.
اما اکنون باید دید حسابرس کیست و چه اموری در زیرمجموعهی خدمات حسابرسی قرار میگیرند. شاید برای کسانی که تفاوت این دو سمت شغلی را ندانند، مفاهیم یکسانی به نظر برسند. اما با دقیق شدن در موضوع خواهیم دید که قضیه اینگونه نیست. حسابرسی نیز مانند حسابداری از جمله اقدامات بسیار مهم برای بخش مالی یک کسب و کار قلمداد میشود. شخص حسابرس برخلاف حسابدار هیچگونه دخالتی در ثبت اسناد ندارد. حسابرس وظیفه دارد که صحت و سقم اطلاعات ثبت شده و گزارشات ارائه شده توسط حسابدار را بررسی نماید. این بررسیها بر اساس سیاستها، قوانین، مقررات و استانداردهای حسابداری شرکت صورت میگیرند. در بیانی دقیقتر باید گفت که حسابرسان حرفهای برای مشاهده و قضاوت اعتبار اطلاعات مالی و حسابداری شرکت (یا هر نوع کسب و کار دیگری) وارد عمل میشوند. سپس نتیجهی بررسیهای خود را در قالب گزارش به مسئولان مربوطه – یعنی مدیر یا سهامدار آن کسب و کار - ارائه میکنند.
از گفتههای فوق درمییابیم که خدمات حسابرسی برای سنجش درستی امور حسابداری انجام میشوند. بنابراین لازم است که حسابرس بر همهی اصول و قواعد حسابداری و قوانین پیرامون آن به طور کامل مسلط باشد. زیرا اگر در فرآیند حسابداری نقص، ایراد یا اشتباهی وجود داشته باشد، این حسابرس است که باید عدم صحت یا سازگاری را تشخیص بدهد. سپس کارفرما را از قانونی بودن یا نبودن آنها مطلع سازد. بنابراین اطلاعات مالی کسب و کار با گذر از زیر دستان یک حسابرس ماهر و خبره، به طور کامل پالایش شده و به صورت دقیق و شفاف گزارش میشوند. بیش از یک دهه است که با توجه به اهمیت روزافزون خدمات حسابرسی و نیاز مبرم کسب و کارها به آن، شاخهای تحت عنوان «حسابرسی» در دورهی کارشناسی ارشد در برخی از دانشگاهها تدریس میشود.
انواع حسابرسها کدامند؟
خدمات حسابرسی را میتوان در یک تقسیمبندی سهگانه به شرح زیر قرار داد:
- حسابرس داخلی: برخی از شرکتها علاوه بر سمت شغلی حسابدار، شخصی را نیز به عنوان حسابرس در نظر میگیرند. این حسابرس که جزو کارمندان شرکت محسوب میشود، به صورت دورهای (ماهانه، هفتگی و یا روزانه) گزارشات مالی ثبت و ارائه شده توسط حسابدار را از نظر صحت و قانونی بودن بررسی میکند. حسابرس داخلی با تشخیص نقوص و مغایرتها کمک شایانی به پیشبرد اهداف مالی شرکت میکند.
- حسابرس مستقل: کسب و کارهایی که خود کارمندی تحت عنوان حسابرس ندارند، میتوانند امور حسابرسی خود را بیرونسپاری کنند. یعنی با دعوت از یک حسابرس خبره به صورت دورهای، از او بخواهند که امور حسابرسی کسب و کار ایشان را انجام دهد و نتایج را اعلام کند. دسترسی به حسابرسان مستقل از طریق موسسات خدمات حسابرسی (مانند الوند حسابان) مقدور است.
- حسابرس دولتی: سازمانها و نهادهای دولتی نیز برای بررسی قانونی بودن و درستی امور مالی خود به حسابرس نیاز دارند. حسابرسان شاغل در این حیطه را حسابرس دولتی میگویند.
مجری خدمات حسابرسی
گفتههای فوق نشان از آن دارند که خدمات حسابرسی برای ادامهی حیات هر کسب و کاری ضروری و حیاتی هستند. اما نکتهی حائز اهمیت این است که حسابرس به مثابهی یک ناظر دقیق و سختگیر بر امور حسابداری عمل کند. از همین رو میزان توانایی و مهارت فرد حسابرس بسیار مهم است. در همین راستا موسسه الوند حسابان به عنوان مجری خدمات حسابرسی سعی بر آن داشته است که امور حسابرسی شرکتها و کسب و کارها را به بهترین نحو ممکن انجام دهد. در نهایت ایشان را در راستای افزایش سوددهی و پیشبرد اهداف اقتصادیشان یاری رساند.